Anotta da benzer enerji kayıpları meydana gelir. ANODİK KONSANTRASYON POLARİZASYONU mevcuttur. Metal iyonları anottan çözündükçe anodun etrafında çözeltinin diğer kısımlarına göre metal iyonlarınca daha zengin olan bir film tabakası oluşur (Şekil 21). Difüzyon (yayınma) ve göçme ile çözeltinin geri kalanıyla eşit hale gelmeye çalışır. Eğer difüzyon ve göçme ile bu iş yapılamıyorsa fazla iyonların anoda geri kaplanma eğilimi vardır. İyon basıncı çözelti basıncını aşar ve zıt yönde bir potansiyel oluşur. Tıpkı katotta olduğu gibi bunun büyüklüğü enerji kaybına eşittir. Şimdi akım yoğunluğu arttıkça ve anotta daha çok iyon çözünür ve iyon konsantrasyonu kaplama oluşumuna yetecek kadar yükselir. Başka bir deyişle, çözeltideki metal tuzları arttıkça bir kısmı çözeltide kalsa bile bir kısmı da kaplanır. Bu tıpkı yalıtkan filmin oluşmasına benzer bir durumdur ve anotta omik gerilim oluşmasına neden olur.
Öte yandan gerilim yükseldikçe elektrik akımı da yükselir, yalıtkan gazlı-sıvı veya katı bir film oluşumuna neden olan yeni bir anodik reaksiyon meydana gelir. Bu olduğunda gerilim yükselecek fakat uygulamada akım akmayacak ve metal çözünmeyecektir. Bu durumda ANOT POLARİZE OLMUŞ deriz.Aşırı yüklenmiştir ve duraklamıştır.
Eğer anot çözünmeyen metalden yapılmışsa anotta aktifleşme eşik gerilimine ulaşılması mümkündür fakat aslında çoğu durumda fazla da önemli değildir.
Kaplama banyosu boyunca uygulanan toplam gerilim, tüm eşik gerilimlerinin, normal kaplama geriliminin, normal çözülme geriliminin (bakır gibi çözünen anot kullanılması durumunda, bakır iyonunun bakır haline geçmesi için gereken gerilim 0,33 volt ve bakırın bakır iyonu haline geçmesi için gereken gerilim -0,33 Volt olduğu için bu ikisinin toplamı sıfır olur) ve çözelti direncini aşmak için gerekli gerilimin (I.R düşümü) toplamlarına eşittir. Semboller ile ifade edersek,
(10) Etoplam = (En + Eo) 15 + Eoc + Eoa + IRsol
E = Normal kaplama gerilimi
Eo = Normal çözünme gerilimi
Eoc = Katottaki eşik gerilimi
Eoa = Anottaki eşik gerilimi
I = Akım
Rsol = Çözelti direnci
Eşdeğer dirençler cinsinden ifade edersek, (11) Etoplam = (IRn + IRo) + IRoc + IRoa + IRsol ve buradan da çözünen anotlu bir banyo için, Ohm Kanunu’ ndan bulunacak akıma eşit büyüklükte olan akım, Elektrometal Kaplamanın Temel Prensipleri, Bölüm 2 Sayfa 28 (12) Eğer bu eşdirençlerden birinin değeri büyürse akan akımın miktarı azalacak ve kaplama tankının verimi düşecektir. Çözelti direnci Rçöz ve katot eşik geriliminin eşdirençleri Roc ve anot eşik gerilimi belli bir kesinlikle kontrol edilebilir. EN YÜKSEK ENERJİ VERİMLİLİĞİ İÇİN BUNLAR MÜMKÜN OLDUĞUNCA KÜÇÜK TUTULMALIDIR.
Belli miktarda eşik gerilimi (polarizasyon) her kaplama işleminde meydana gelen bir durumdur.
Bu durum biraz sonra dağılma gücünü ele alırken görüleceği üzere oldukça önemlidir. Kayıplar için gereken enerjinin dışında bir enerji harcanmamalı ve zaman israf edilmemelidir çünkü bu kullanılması gereken enerji miktarının arttırır ki katot veriminin düşmesine sebep olur. Yüksek polarizasyonda yapılan kaplamanın yüzey yapısı ve görünüşü (tozlu ve yanık) kötüdür. Polarizasyon ve optimum çalışma değerleri arasındaki dengenin iyi kurulmasını gerektiren sebeplerden birisi de budur. Bu nedenle polarizasyona etki eden çeşitli etkenlerin bilinmesi önemlidir.
Bunlar;
Akım yoğunluğu: Akım yoğunluğunu artırmak genelde polarizasyonu artırır (konsantrasyon ve omik). Katot tabakası daha çabuk fakirleşir.
Sıcaklık: Kaplama banyosunun sıcaklığının artırılması polarizasyonu düşürür çünkü yüksek sıcaklıklarda difüzyon işlemi daha hızlıdır.
Karıştırma: Kaplama banyosunun hareketli şekilde karıştırılması doğal difüzyon işlemini hızlandırır. Eğer hava karıştırması uygulanıyorsa hava kabarcıkları nedeniyle kaplama çözeltisinin toplam direnci biraz yükselir.
Elektrolitin veya kaplama banyosunun yapısı: Banyoda yüksek konsantrasyonlarda metal iyonları bulunması polarizasyonu düşürür. Bazı bileşiklerde metaller diğerlerine nazaran daha hızlı çözülürler. Bu nedenle nikel kaplama banyosu saf nikel sülfattan hazırlanır ve nikel anot çözünmez. Eğer sofra tuzu (sodyum klorür) formunda biraz klor eklenecek olursa, banyoya elektrik uygulandığında nikel anot çözünmeye başlar. Kaplamacı olarak neden bu bileşiklerden birinin diğerlerinden daha iyi çalıştığını bilmeniz gerekmez. Bunlar 5 ila 10. derslerde işlenecektir.
Yüzeyin yapısı: Bazı yüzeyler kaplamayı diğerlerinden daha aktif olarak kabul ederler. Bu durumda polarizasyona daha fazla eğilim vardır. Metal yüzeylerinden 3. derste bahsedilecektir. Gerçek bir kaplama işi yaparken sık sık aşırı polarizasyon etkileriyle karşı karşıya kalırsınız. Aşağıda bir kaplama banyosu POLARİZE OLDUĞUNDA meydana gelen ve dikkat etmeniz gereken etkiler (belirtiler) genel olarak verilmiştir:
1. BANYOYA BELİRLİ BİR GERİLİM UYGULANMAKTAYKEN AKIM NORMAL DEĞERİNİN ALTINA DÜŞER. Şöyle ki, 2 Volt uyguladığınızda 20 Amper akım elde ettiğiniz bir banyoda akım 2 Amper’ e kadar düşer.
2. 1’ İN DOĞAL SONUCU OLARAK, NORMAL ÇALIŞMA AKIMINI ELDE ETMEK İÇİN NORMALDEN DAHA YÜKSEK BİR GERİLİM UYGULANMASI GEREKİR. Mesela, önceden 2 Volt ile 20 amper akım akmasını sağlıyorsanız, aynı amperin akması için artık 10 Volt gibi oldukça yüksek gerilim uygulamanız gereklidir. Etoplam I = Roc + Roa + Rsol Elektrometal Kaplamanın Temel Prensipleri, Bölüm 2 Sayfa 29
3. ANOTTA VE/VEYA KATOTTA GAZ ÇIKIŞI VE/VEYA GENELLİKLE GÖZLE GÖRÜLEBİLEN BİR FİLM OLUŞUMU BAŞLAR.
Değişik kaplama banyolarında polarizasyona neden olan etkiler ve giderilmesini Ders 5–10’ da işleyeceğiz. Beceriniz ve kaplamacılık bilginiz arttıkça bu etkileri gitgide daha az görmeye başlarsınız çünkü meydana gelmeden önce engelleme kabiliyetiniz gelişir.